Tĩnh mạch hiển lớn đảm nhận nhiệm vụ dẫn máu khử oxy từ chân về tim. Bài viết sẽ giải đáp tĩnh mạch hiển lớn là gì, cùng các phương pháp điều trị khi xảy ra bệnh lý liên quan.

I. Tĩnh mạch hiển lớn là gì? 

Tĩnh mạch hiển lớn, hay còn được gọi là tĩnh mạch hiển dài, là một trong những thành phần quan trọng của hệ tĩnh mạch chi dưới. Đây là tĩnh mạch dài nhất trong cơ thể, kéo dài từ mu bàn chân lên mặt trong của cẳng chân và đùi, sau đó đổ vào tĩnh mạch đùi tại tam giác đùi.

Tĩnh mạch hiển lớn thuộc hệ thống tĩnh mạch nông, có nhiệm vụ dẫn máu khử oxy từ chi dưới về tim.

Đặc điểm cấu trúc

Tĩnh mạch hiển lớn có cấu tạo ba lớp, tương tự như các tĩnh mạch khác:

1. Lớp nội mạc: Lớp trong cùng bảo vệ mạch máu.
2. Lớp trung mạc: Lớp cơ trơn giúp điều chỉnh huyết áp và lưu lượng máu.
3. Lớp ngoài: Lớp mô liên kết và sợi đàn hồi hỗ trợ bảo vệ mạch máu.

Vị trí và đường đi

Hành trình của tĩnh mạch hiển lớn kéo dài từ bàn chân đến đùi, bao gồm:

• Tại bàn chân: Bắt nguồn từ tĩnh mạch rìa trong và kết nối với cung tĩnh mạch mu bàn chân.
• Dọc theo chân: Chạy dọc mặt trong của cẳng chân và đùi, đi phía trước xương chày và phía sau lồi cầu trong của xương đùi.
• Tại điểm nối tĩnh mạch hiển-đùi: Đổ vào tĩnh mạch đùi, nơi có van tĩnh mạch giúp ngăn cách các tĩnh mạch nông (gần bề mặt) với các tĩnh mạch sâu.

II. Vai trò của tĩnh mạch hiển lớn 

Chức năng chính

1. Dẫn máu khử oxy: Tĩnh mạch hiển lớn giúp vận chuyển máu từ chi dưới về tim để được tái cung cấp oxy.
2. Kết nối hệ tuần hoàn: Liên kết với các tĩnh mạch phụ như tĩnh mạch hiển bé, tĩnh mạch chày trước và sau để duy trì tuần hoàn máu ổn định.

Ý nghĩa y khoa

Tĩnh mạch hiển lớn có vai trò quan trọng trong các ứng dụng y khoa:

• Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành (CABG): Được sử dụng để thay thế các động mạch vành bị tổn thương trong điều trị bệnh lý tim mạch.
• Thủ thuật y khoa: Là vị trí dễ dàng để lấy mẫu máu xét nghiệm hoặc thực hiện các can thiệp tĩnh mạch.

Biến thể giải phẫu

Một số biến thể giải phẫu có thể xuất hiện:

• Thiểu sản đoạn (Segmental hypoplasia): Một số đoạn tĩnh mạch kém phát triển hoặc không hình thành từ khi sinh ra. Điều này thường xảy ra ở khu vực quanh gối, nhưng cũng có thể xảy ra ở phía trên hoặc phía dưới vùng này.
• Tĩnh mạch phụ: Các tĩnh mạch phụ thứ cấp, nhỏ hơn, có thể đi kèm với tĩnh mạch hiển lớn ở bất kỳ đoạn nào. Hiện tượng này không phải lúc nào cũng gây ra vấn đề, nhưng nó làm tăng nguy cơ tĩnh mạch bị giãn.
• Tĩnh mạch kép: Trường hợp hiếm gặp, chiếm khoảng 1% số người, là sự xuất hiện của hai tĩnh mạch hiển lớn cùng kích thước. Trường hợp này thường bị nhầm với sự phát triển của tĩnh mạch phụ, nhưng thực tế là hai tĩnh mạch này hoàn toàn giống nhau về kích thước. Tình trạng này nhìn chung là không gây ảnh hưởng, nhưng cũng có thể dẫn đến nguy cơ phát triển giãn tĩnh mạch.

III. Các bệnh lý thường gặp ở tĩnh mạch hiển lớn 

Tĩnh mạch hiển lớn, giống như các phần khác của hệ thống tuần hoàn, có thể bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý hoặc tình trạng liên quan, bao gồm giãn tĩnh mạch và viêm tĩnh mạch huyết khối. Với kích thước lớn và vai trò quan trọng trong tuần hoàn máu chi dưới, những vấn đề này không chỉ gây khó chịu mà còn dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

1. Giãn tĩnh mạch hiển lớn 

Bệnh lý suy giãn tĩnh mạch là tình trạng phổ biến nhất liên quan đến tĩnh mạch hiển lớn, xảy ra khi các van trong tĩnh mạch không hoạt động hiệu quả, khiến máu bị ứ đọng trong tĩnh mạch, gây ra các triệu chứng khó chịu và tăng áp lực trong hệ tĩnh mạch. Tĩnh mạch dần bị phình to, căng phồng, và có thể trở nên nhạy cảm khi chạm vào.

• Nguyên nhân chính:
  • Suy chức năng van tĩnh mạch hiển lớn.
  • Mang thai, do áp lực gia tăng lên hệ thống tĩnh mạch.
  • Các bệnh lý mạn tính như bệnh tim mạch.
  • Yếu tố di truyền.
  • Béo phì và đứng/ngồi trong thời gian dài thường xuyên.
• Triệu chứng:
  • Tĩnh mạch nổi rõ dưới da, có màu xanh hoặc tím.
  • Đau nhức, cảm giác nặng nề ở chân, đặc biệt sau khi đứng lâu và ngồi lâu.
  • Sưng phù quanh mắt cá chân.
• Biến chứng:
  Nếu không được điều trị, giãn tĩnh mạch hiển lớn có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như loét tĩnh mạch, viêm da, hoặc tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.

2. Viêm tĩnh mạch huyết khối (Thrombophlebitis)

Viêm tĩnh mạch huyết khối là tình trạng xảy ra khi một cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch hiển lớn, kèm theo phản ứng viêm. Tình trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến tuần hoàn máu tại khu vực bị ảnh hưởng, gây sưng, đỏ, và đau đớn.

• Nguyên nhân:
  • Ung thư hoặc các bệnh lý mạn tính khác.
  • Bất động trong thời gian dài, chẳng hạn như sau phẫu thuật hoặc do lối sống ít vận động.
  • Chấn thương trực tiếp tại khu vực tĩnh mạch hiển lớn.
• Triệu chứng:
  • Đau nhói và cảm giác nóng rát tại vùng bị ảnh hưởng.
  • Sưng đỏ da ở vị trí viêm.
  • Tĩnh mạch có thể trở nên cứng hơn và nhạy cảm khi chạm vào.
• Hậu quả:
  Viêm tĩnh mạch huyết khối nếu không điều trị có thể dẫn đến huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT), một biến chứng nguy hiểm có nguy cơ gây thuyên tắc phổi – tình trạng đe dọa tính mạng.

Hai tình trạng trên là bệnh lý thường gặp nhất liên quan đến tĩnh mạch hiển lớn. Để giảm thiểu rủi ro và tránh các biến chứng, việc phát hiện và can thiệp kịp thời là điều vô cùng cần thiết.

IV. Phương pháp điều trị suy giãn tĩnh mạch hiển lớn 

Việc điều trị các tình trạng liên quan đến suy giãn tĩnh mạch hiển lớn đòi hỏi sự kết hợp giữa thay đổi lối sống, điều trị nội khoa, và can thiệp y khoa khi cần thiết. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh lý và tình trạng sức khỏe tổng thể, các phương pháp điều trị sẽ được cá nhân hóa để mang lại hiệu quả tối ưu.

1. Thay đổi lối sống

Đối với các tình trạng như giãn tĩnh mạch hiển lớn hoặc viêm tĩnh mạch huyết khối, việc thay đổi thói quen sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện triệu chứng và ngăn ngừa tiến triển:

• Tăng cường vận động: Đi bộ, bơi lội hoặc tập các bài tập nhẹ nhàng để hỗ trợ lưu thông máu.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Giảm muối, bổ sung nhiều rau xanh, thực phẩm giàu flavonoid và omega-3 để cải thiện sức khỏe mạch máu.
• Từ bỏ thuốc lá: Thuốc lá làm tăng nguy cơ tổn thương mạch máu và hình thành cục máu đông.
• Nâng cao chân: Giảm áp lực lên tĩnh mạch và hạn chế hiện tượng sưng phù.

2. Sử dụng vớ tĩnh mạch

Vớ tĩnh mạch được thiết kế để tạo áp lực lên chân, giúp máu lưu thông trở lại tim hiệu quả hơn:

• Lợi ích: Giảm sưng phù, giảm cảm giác nặng chân, và ngăn ngừa biến chứng liên quan đến tuần hoàn máu.
• Lưu ý: Cần lựa chọn đúng loại vớ và độ nén theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả điều trị.

3. Điều trị nội khoa

• Thuốc kháng viêm: Giúp giảm đau và giảm viêm trong các trường hợp viêm tĩnh mạch huyết khối.
• Thuốc chống đông máu: Như warfarin, giúp ngăn ngừa cục máu đông lan rộng hoặc hình thành cục máu đông mới.
• Thuốc tăng cường thành mạch: Diosmiplex (Vasculera) là một trong những loại thuốc được phê duyệt để hỗ trợ điều trị giãn tĩnh mạch, giúp cải thiện độ bền và tính đàn hồi của thành tĩnh mạch.

4. Can thiệp y khoa hiện đại

• Điều trị nhiệt nội tĩnh mạch (Endovenous thermal ablation):

Sử dụng năng lượng nhiệt từ laser hoặc sóng cao tần để đóng kín các tĩnh mạch bị suy chức năng. Phương pháp này không chỉ hiệu quả cao mà còn ít xâm lấn, thời gian hồi phục nhanh chóng.

• Tiêm xơ (Sclerotherapy):

Dung dịch tiêm vào tĩnh mạch bị giãn sẽ làm thành mạch xơ hóa và co lại, sau đó biến mất theo thời gian. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các tĩnh mạch kích thước nhỏ đến trung bình, như tĩnh mạch mạng nhện và tĩnh mạch dạng lưới.

• Tiêm xơ tạo bọt dưới hướng dẫn siêu âm (Ultrasound Guided Foam Sclerotherapy):

Phương pháp tiêm chất xơ hóa dạng bọt vào tĩnh mạch, giúp đóng kín lòng mạch mà không cần sử dụng nhiệt. Đặc biệt hiệu quả trong trường hợp điều trị tĩnh mạch hiển lớn không phù hợp với laser hoặc sóng cao tần.

• Dual Cool Laser:

Sử dụng ánh sáng laser kết hợp với hệ thống làm lạnh kép, giúp giảm nguy cơ bỏng nhiệt trong quá trình điều trị. Phương pháp này tác động chính xác vào vùng tĩnh mạch tổn thương mà không làm ảnh hưởng đến các mô xung quanh, bảo vệ tối đa bề mặt da.

• SCLASER:

Là sự kết hợp giữa laser xung dài (Dual Cool Laser) và tiêm xơ, phù hợp để điều trị các tĩnh mạch nông lan tỏa.

• EVLA SafeClean:

Ứng dụng công nghệ laser nội mạch (EVLA) kết hợp với kỹ thuật bóc búi tĩnh mạch trong 1, điều trị suy giãn tĩnh mạch độ 2 do suy giãn tĩnh mạch hiển lớn gây ra. 

>> Xem thêm bài viết: Ưu và nhược điểm các phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch

Tĩnh mạch hiển lớn là một thành phần quan trọng trong hệ tuần hoàn chi dưới. Các bệnh lý như rối loạn van tĩnh mạch, viêm huyết khối, hoặc giãn tĩnh mạch hiển lớn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị.

Nếu bạn gặp các triệu chứng như sưng phù, đau nhức hoặc tĩnh mạch nổi rõ, hãy đến Dr.Vein để được thăm khám và điều trị kịp thời. Đội ngũ bác sĩ tại Dr.Vein, hiện đang công tác tại Khoa Phẫu thuật Mạch Máu của Bệnh viện Chợ Rẫy, mang đến sự tận tâm và kinh nghiệm dày dặn. Chúng tôi cam kết cung cấp các giải pháp điều trị hiệu quả, an toàn, giúp bạn cải thiện sức khỏe đôi chân một cách toàn diện.

Dr.Vein – Phòng khám điều trị chuyên sâu suy giãn tĩnh mạch và các bệnh lý mạch máu.
Tư vấn nhanh: 0932.19.28.82
Website: https://drvein.vn/
Youtube: https://www.youtube.com/@phongkhamDrVein
Địa chỉ Edopi Healthcare: Số 2 Nội Khu Mỹ Toàn 2, Tân Phong, Quận 7, Hồ Chí Minh.