Suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu là tình trạng trào ngược tĩnh mạch chân không có dấu hiệu rõ ràng trên da. Bệnh lý này đòi hỏi sự can thiệp bằng siêu âm Doppler để phát hiện chính xác và điều trị sớm nhằm ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

I/ Suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu là gì và tại sao khó nhận biết?

“Suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu” đề cập đến các trường hợp chỉ có một hoặc nhiều tĩnh mạch hiển bị suy van. Như đã thấy, các tĩnh mạch hiển nằm trong một ngăn riêng biệt, gọi là ngăn giải phẫu hai (AC2), không thể nhìn thấy qua bề mặt da. Điều này có nghĩa là dù có tình trạng giãn tĩnh mạch nhưng không thể quan sát trực tiếp trên da mà không cần phương pháp kiểm tra sâu hơn.

Nếu máu không trào ngược vào bất kỳ tĩnh mạch nào trong ngăn giải phẫu ba (AC3), sẽ không có giãn tĩnh mạch nào xuất hiện trên bề mặt. Tình trạng này xảy ra ở khoảng 50% người mắc bệnh lý tĩnh mạch.

Nếu máu trào ngược xuống tĩnh mạch hiển, nó sẽ tích tụ ở mắt cá chân gây viêm nhiễm, có thể gây tổn thương da nếu không được điều trị kịp thời. Ban đầu, hiện tượng này xuất hiện dưới dạng phù mắt cá chân (CEAP C3). Tiếp theo là sự phát triển của chàm tĩnh mạch hoặc thay đổi sắc tố da thành màu nâu (hemosiderin – CEAP C4). Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến loét chân tĩnh mạch (CEAP C6). 

Vậy chúng ta gọi hiện tượng trào ngược xuống tĩnh mạch hiển gây đau nhức hoặc các vấn đề trên là gì? Chúng ta không thể gọi đây là “suy giãn tĩnh mạch” vì không có tĩnh mạch nổi rõ ở AC3 và do đó không có dấu hiệu giãn tĩnh mạch nhìn thấy được.

Suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu là thuật ngữ được Giáo sư Mark Whiteley giới thiệu lần đầu tiên vào năm 2011 trong cuốn sách Understanding Venous Reflux – the Cause of Varicose Veins and Venous Leg Ulcers, để mô tả tình trạng trào ngược máu trong tĩnh mạch chân mà không xuất hiện các tĩnh mạch nổi rõ trên bề mặt da. Bệnh lý này, dù không có dấu hiệu bên ngoài, lại tiềm ẩn nguy cơ biến chứng cao nếu không được phát hiện kịp thời.

Thông thường, bệnh lý suy giãn tĩnh mạch biểu hiện qua các tĩnh mạch nông giãn to, xoắn lại, có thể dễ dàng quan sát bằng mắt thường. Tuy nhiên, suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu lại khác biệt: các tĩnh mạch nằm sâu hoặc thuộc nhóm tĩnh mạch hiển trong các ngăn giải phẫu (AC2) không dễ nhận thấy, làm người bệnh chủ quan. Các triệu chứng khó chịu như đau nhức, mỏi chân, cảm giác nặng chân có thể xuất hiện và bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với triệu chứng của các bệnh lý khác.

II/ Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ gây suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu

Nguyên nhân chính của suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu là do sự suy yếu của van tĩnh mạch. Các van này hoạt động như một “cửa van” giúp máu di chuyển từ chân về tim chống lại tác động của trọng lực. Khi van bị suy yếu, máu sẽ chảy ngược xuống chân, tạo áp lực lớn lên tĩnh mạch, dẫn đến hiện tượng trào ngược máu.

Một số yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu gồm:

• Yếu tố di truyền: Những người có tiền sử gia đình mắc bệnh tĩnh mạch sẽ có nguy cơ cao hơn.
• Tuổi tác: Khi tuổi tác tăng cao, tính đàn hồi của tĩnh mạch giảm đi, dẫn đến suy yếu van.
• Thói quen đứng lâu hoặc ngồi lâu: Thói quen này khiến máu dồn xuống chân nhiều hơn, tạo áp lực lên tĩnh mạch và dẫn đến giãn tĩnh mạch.
• Thừa cân và ít vận động: Trọng lượng cơ thể lớn tạo áp lực lên hệ thống tĩnh mạch, và việc ít vận động làm suy giảm tuần hoàn máu, dễ dẫn đến suy van.
• Mang thai: Phụ nữ mang thai thường gặp tình trạng tĩnh mạch suy yếu do khối lượng máu tăng lên và sự thay đổi hormone.

Đây là các yếu tố làm tăng khả năng trào ngược tĩnh mạch mà không xuất hiện triệu chứng tĩnh mạch giãn rõ trên bề mặt da, gây ra bệnh lý suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu.

III/ Các triệu chứng và dấu hiệu nhận biết của suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu

Video bác sĩ Lê Kim Cao tư vấn ca bệnh nhân mắc bệnh suy giãn tĩnh mạch chi dưới ẩn giấu độ 2

Mặc dù không có dấu hiệu giãn tĩnh mạch nổi trên bề mặt da, suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu vẫn gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các dấu hiệu phổ biến của suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu bao gồm:

1. Đau chân khi đứng lâu: Người mắc bệnh thường cảm thấy đau nhức và khó chịu ở chân khi phải đứng trong thời gian dài.
2. Cảm giác nặng nề, mệt mỏi ở chân: Dù không có tĩnh mạch nổi rõ, người bệnh vẫn cảm thấy nặng chân, đặc biệt vào cuối ngày hoặc sau khi vận động nhiều.
3. Sưng phù vùng mắt cá: Tĩnh mạch trào ngược khiến máu dồn lại vùng mắt cá chân, gây sưng và đôi khi cảm thấy căng tức.
4. Thay đổi màu sắc da quanh mắt cá chân: Các vùng da xung quanh mắt cá chân có thể trở nên sẫm màu, đôi khi có màu nâu đỏ (hemosiderin), do máu bị ứ đọng và không được lưu thông tốt.
5. Loét chân do suy tĩnh mạch: Khi bệnh tiến triển nặng, tình trạng loét da có thể xuất hiện, đặc biệt ở vùng mắt cá.

Để phát hiện suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu, các dấu hiệu này đóng vai trò quan trọng, giúp cảnh báo người bệnh và bác sĩ về tình trạng tiềm ẩn, cần được can thiệp và điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng.

>> Xem thêm bài viết: Các cấp độ suy giãn tĩnh mạch theo bảng phân loại CEAP

IV/ Phương pháp chẩn đoán và điều trị dành cho bệnh lý này:

1. Chẩn đoán suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu:

Chủ yếu dựa vào siêu âm Doppler. Đây là kỹ thuật hình ảnh giúp bác sĩ kiểm tra dòng máu và tình trạng của các van tĩnh mạch, xác định chính xác vị trí và mức độ trào ngược. Do không thể phát hiện qua quan sát bên ngoài, siêu âm Doppler là phương pháp duy nhất giúp chẩn đoán đúng bệnh lý suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu.

Siêu âm Doppler giúp phát hiện các vấn đề như:

• Tình trạng trào ngược máu trong các tĩnh mạch nông mà không biểu hiện rõ trên bề mặt.
• Suy yếu của các van tĩnh mạch chính: Phát hiện các tĩnh mạch có nguy cơ giãn nhưng chưa bộc lộ.
• Định vị và đánh giá mức độ nghiêm trọng: Xác định rõ vùng bị trào ngược, từ đó bác sĩ có thể đưa ra phác đồ điều trị chính xác.

Khi thực hiện siêu âm Doppler, người bệnh được yêu cầu đứng trong thời gian ngắn để có được hình ảnh rõ nét về dòng máu chảy trong tĩnh mạch chân. Các triệu chứng như phù mắt cá hoặc sưng chân thường rõ rệt hơn khi đứng, giúp đánh giá chính xác mức độ suy tĩnh mạch.

2. Các phương pháp điều trị suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu: 

Dựa trên tình trạng bệnh và mức độ trào ngược, bác sĩ sẽ đề xuất các phương pháp điều trị thích hợp cho từng giai đoạn của suy giãn tĩnh mạch:

1. Thay đổi lối sống và điều trị nội khoa: Phương pháp đầu tiên thường được khuyến nghị bao gồm:

• • Sử dụng vớ tĩnh mạch để giảm sưng và hỗ trợ tuần hoàn máu từ chân về tim.
  • Nâng cao chân khi nghỉ ngơi để giảm áp lực lên tĩnh mạch.
  • Tập thể dục thường xuyên với các bài tập nhẹ như đi bộ, đạp xe giúp tăng cường tuần hoàn và giảm triệu chứng đau nhức.

2. Điều trị không phẫu thuật: 

• • Tiêm xơ tĩnh mạch (Sclerotherapy): Phương pháp này sử dụng dung dịch xơ hóa tiêm vào tĩnh mạch bị suy, giúp loại bỏ các tĩnh mạch không còn chức năng.
  • Nhiệt nội tĩnh mạch (Endovenous Thermal Ablation): Sử dụng năng lượng laser hoặc sóng cao tần để co và đóng lại các tĩnh mạch bị giãn. Đây là phương pháp ít xâm lấn và mang lại hiệu quả cao trong điều trị các tĩnh mạch bị suy.
  • Dual Cool Laser: Phương pháp này áp dụng ánh sáng laser kết hợp hệ thống làm lạnh kép, giúp giảm nguy cơ bỏng nhiệt trong quá trình điều trị giãn tĩnh mạch dưới da. Dual Cool Laser tác động chính xác đến vùng mạch máu tổn thương mà không ảnh hưởng đến các mô xung quanh, bảo vệ tối đa bề mặt da.
  • Sclaser: Đây là phương pháp kết hợp laser với tiêm xơ (sclerosant) trong cùng một liệu trình, thích hợp cho các tĩnh mạch nông bị suy giãn lan rộng như giãn tĩnh mạch lưới và mạng nhện. Sclaser giúp xơ hóa các tĩnh mạch bị suy, làm giảm áp lực trong tĩnh mạch, cải thiện lưu thông máu.
  • EVLA SafeClean: Phương pháp EVLA SafeClean sử dụng kỹ thuật laser nội mạch kết hợp bóc tĩnh mạch phụ (tributary phlebectomy) trong một lần điều trị. Phương pháp này đặc biệt thích hợp cho các trường hợp suy giãn tĩnh mạch từ độ 2, giúp đóng kín các tĩnh mạch bị suy yếu, cải thiện hiệu quả huyết động học mà không cần can thiệp xâm lấn sâu.

>> Xem thêm bài viết: Ưu điểm của laser nhiệt nội tĩnh mạch EVLA trong việc trị giãn tĩnh mạch chân

3. Phẫu thuật tĩnh mạch: Trường hợp bệnh nặng hoặc các phương pháp trên không đem lại kết quả, bác sĩ có thể xem xét phương án phẫu thuật để loại bỏ các tĩnh mạch bị giãn. Phẫu thuật giúp khôi phục tuần hoàn máu, giảm các triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.

Suy giãn tĩnh mạch ẩn giấu là bệnh lý không dễ phát hiện, nhưng gây ra nhiều triệu chứng ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Với sự hỗ trợ của kỹ thuật siêu âm Doppler, bệnh lý này có thể được chẩn đoán chính xác, từ đó bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Việc điều trị sớm sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng và cải thiện tình trạng tĩnh mạch, đảm bảo sức khỏe lâu dài cho người bệnh.

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như sưng mắt cá, đau nhức, cảm giác nặng chân, hãy đến Dr Vein để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, giúp bảo vệ sức khỏe tĩnh mạch và ngăn ngừa các biến chứng không mong muốn.

Dr.Vein – Phòng khám điều trị chuyên sâu suy giãn tĩnh mạch và các bệnh lý mạch máu.

Tư vấn nhanh: 0932.19.28.82

Website: https://drvein.vn

Youtube: https://www.youtube.com/@phongkhamDrVein  

Địa chỉ Edopi Healthcare : Số 2 Nội Khu Mỹ Toàn 2, Tân Phong, Quận 7, Hồ Chí Minh.